In de zomer van 2015 zijn er bijzondere archeologisch vondsten gedaan in Strijen. De Kerkstraat werd opnieuw bestraat en van een hemelwaterafvoer voorzien. Het resultaat: een sleuf dwars door het middeleeuwse hart van Strijen. Zoals verwacht is er een schat aan gegevens over het verleden van het dorp verzameld.

Op basis van de bodemopbouw kan worden geconcludeerd dat Strijen in de 13^de eeuw uit een aantal terpen (hillen) bestond. Deze terpen zijn tot circa 1400 na Chr. met veen en stalmest opgehoogd. Aan het einde van de 15^de eeuw, toen het dorp veilig droog in de polders lag, werd Strijen omgevormd tot een dijkdorp. Het niveauverschil tussen de terpen werd met klei en huisvuil genivelleerd. Dit huisvuil zorgt voor een unieke kijk op het dagelijks leven in Strijen aan het einde van de 15^de eeuw.

Kerkhofmuur

Bij de Lambertuskerk is een kerkhofmuur uit de 14^de eeuw aangetroffen. De muur lag in een vierkant rondom de toenmalige kerk. Het deel van het kerkhof dat ter plaatse van de huidige Kerkstraat lag werd al omstreeks 1500 niet meer gebruikt. Vanaf toen werd er in en achter de kerk begraven. De kerkhofmuur werd deels afgebroken om de straat te kunnen verbreden.

Duiker

Ter plaatse van Kerkstraat 5 werd een bakstenen duiker gevonden. Deze duiker, waarvan alleen het middelste gedeelte bewaard is gebleven, is in de 16^de eeuw aangelegd. Waarschijnlijk was er ook sprake van een sluis. Via het gewelf waterde de in 1437 aangelegde polder het Oudeland van Strijen uit op het water de Meeren, dat aan de andere kant van de Kerkstraat lag. De duiker was ingegraven in de ophooglagen uit de 15^de eeuw en was circa 7 meter breed en circa 2 meter diep. De duiker raakte waarschijnlijk al in de 17^de eeuw in onbruik, nadat een nieuwe sluis (en haven) was aangelegd in de Boompjestraat.

Huisafval

• Leer De afvallagen uit de 15^de eeuw bevatten niet alleen etensresten. Een belangrijke vondstcategorie bestaat uit leer. Productiefval, zo blijkt, van een schoenlapper. Op basis van de vondstlocatie weten we ook precies waar de schoenlapper werkte. Dat was net voorbij het latere (en inmiddels alweer voormalige) gemeentehuis.
• Pelgrimsinsignes In de 15^de eeuw was het niet ongebruikelijk om een bedevaartstocht te maken. Als herinnering werd ter plaatse een pelgrimsinsigne gekocht. Dat was een klein sieraad van tin en lood. In Strijen is een aantal prachtige insignes gevonden:
  • Een bijzonder exemplaar betreft een hanger waarmee Sint Servatius uit Maastricht werd vereerd. Het bijzondere is dat het Strijense exemplaar tot nu de eerst bekende lijkt te zijn die de voor- en achterkant nog heeft. Het blijkt namelijk een miniatuur-reliekhoudertje te zijn die met drie benen schroefkralen werd gesloten. In de insigne zit inderdaad een nog nader te onderzoeken brokje.
  • Een insigne is mogelijk gemaakt in Aerschot. Het gaat om Maria met Kind. Het insigne dateert uit de periode 1425 – 1475.
  • Een insigne behoort tot het schuttersgilde met een afbeelding van Sint Joris die de draak verslaat. Het middeleeuwse schuttersgilde kan worden vergeleken met de huidige politie. Het gilde verdedigde de stad of het dorp tegen aanvallen van buitenaf. Ook werd de orde gehandhaafd. Het insigne, dat uit de periode 1450 – 1500 dateert, heeft aan de rugzijde een veerhouder. Daarin kon een gekleurde pluim worden geplaatst.

• Aardewerk en glas Er werden duizenden aardewerkfragmenten geborgen. Het grootste deel betreft het gewone keukengoed. Kookpotten en bakpannen. Maar er is ook uitermate zeldzaam Italiaanse Majolica aangetroffen uit de 15^de eeuw. Dat is aardewerk dat alleen door de elite kon worden bekostigd. Net zoals een fragment van zogenaamd ‘Façon de Venise’- glas met zilverdraadversiering. Het zijn aanwijzingen dat het laatmiddeleeuws Strijen van groot belang was.

• Metaal Dat geldt ook voor de aangetroffen metalen voorwerpen, als fraaie riemtongen, gespen, een tinnen fluitje, een balans van een goudweegschaal, zilveren spelden.

Bigbag-onderzoek

De 15^de-eeuwse afvallaag bevatte belangrijke en veel informatie. Er is daarom besloten om de afvallaag integraal en gedocumenteerd in bigbags op te slaan. Het vondstmateriaal zou dan in een later stadium kunnen worden gescheiden van de grond. Uiteindelijk zijn 28 bigbags gevuld en extern opgeslagen. De inhoud van de bigbags wordt geduldig uitgezocht door vrijwilligers. Een wisselend team van ongeveer 15 enthousiastelingen uit Strijen. Hun werk leidt uiteindelijk tot een database die zo veel detail kent dat hij van nationaal belang is.

In het nieuws

• Insigne gevonden van zeker 500 jaar oud; door Maren Verbunt (Algemeen Dagblad, 15-07-2020)
• Beschermheer van onze oudheid; door Henk van den Heuvel (Hoeksche Waard Exclusief, 14/17-05-2019)
• Opgegraven kerkhofmuur uit 1350 als monument; door Bas Boersma (AD, 25-11-2015)
• Middeleeuws kerkhof ontdekt onder winkelstraat Strijen (AD, 19-08-2015)
• Archeoloog ontkracht mythe gangenstelsel onder Strijen; door Bas Boersma (AD, 07-09-2015)

Bekijk het interview van RTV Rijnmond met Jeroen Ras over de vondst van de kerkmuur (24 augustus 2015)